Βιβλίο μαθητή

 

Δοκίμασε να ασχοληθείς με το αγαπημένο σου άθλημα ή χόμπυ, να παίξεις με τους φίλους σου, να διαβάσεις ή να κάνεις διάφορες άλλες δραστηριότητες έχοντας μείνει χωρίς τροφή για πολλές ώρες. 

  

 

Είναι σίγουρο ότι θα εγκαταλείψεις σύντομα την προσπάθεια, νιώθοντας να σου λείπει ενέργεια! Ο ανθρώπινος οργανισμός είναι ένας ακούραστος μετατροπέας ενέργειας. Την ενέργεια που είναι απαραίτητη για τις δραστηριότητες μας την παίρνουμε από τις τροφές.

Καθημερινές ενεργειακές ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού

Για όλες τις δραστηριότητές μας χρειαζόμαστε ενέργεια. Ακόμη και αν καθόμαστε όλη τη μέρα, χρειαζόμαστε ενέργεια, για να αναπνέουμε, για τη λειτουργία του εγκεφάλου, της καρδιάς και των άλλων οργάνων.

Ένας άνδρας με μάζα 70 kg χρειάζεται ενέργεια περίπου 8800 kJ τη μέρα, ενώ μια γυναίκα με μάζα 60 kg περίπου 7100 kJ. Η συνολική όμως ενέργεια που χρειαζόμαστε κάθε μέρα εξαρτάται από τις δραστηριότητες μας. Για παράδειγμα, κάποιος που εργάζεται σε γραφείο για 8 ώρες χρειάζεται επιπλέον 1350 kJ, ενώ ένας αθλητής που προπονείται έντονα για 6 ώρες 10800 kJ. Αντίστοιχη με τις ανάγκες του σώματος μας πρέπει να είναι και η ενέργεια που παίρνουμε καθημερινά από τις τροφές. Για παράδειγμα, ο αθλητής πρέπει να καταναλώνει τροφές πλούσιες σε ενέργεια σε μεγαλύτερη ποσότητα από τον εργαζόμενο σε γραφείο, που πρέπει να τρώει μικρότερη ποσότητα.

Για να καταλάβεις καλύτερα, πως σχετίζεται η ενέργεια με τις τροφές που καταναλώνουμε καθημερινά, δοκίμασε να λύσεις την Δραστηριότητα 1 του τετραδίου εργασιών.

 

Η ενέργεια μεταβιβάζεται....

Μπορούμε επίσης να μελετήσουμε τις διαδοχικές μετατροπές της ενέργειας στο μικρόκοσμο. 

Η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στα μόρια των τροφών απελευθερώνεται κατά την πέψη όταν αυτά διασπώνται. Την ενέργεια αυτή την ονομάζουμε βιολογική. Η βιολογική ενέργεια μετατρέπεται στη συνέχεια σε άλλες μορφές. Σε θερμική ενέργεια, για να διατηρηθεί η θερμοκρασία του σώματός μας. Σε χημική ενέργεια, για τη δημιουργία των μορίων και των κυττάρων του σώματος μας ή των μορίων λίπους που αποθηκεύεται. Σε ηλεκτρική ενέργεια, για την επικοινωνία του εγκεφάλου με τα διάφορα μέρη του σώματός μας. Σε κινητική ενέργεια κατά τις κινήσεις του σώματός μας. Και, ακόμη, σε θερμότητα που εκπέμπεται από το σώμα μας προς το περιβάλλον.

 

Δες  εδώ  για περισσότερες πληροφορίες!

 

Την ενέργεια που χρειαζόμαστε την παίρνουμε από τις τροφές. Διαφορετικές τροφές μάς δίνουν διαφορετική ποσότητα ενέργειας.

Στις συσκευασίες των περισσότερων τροφίμων μπορούμε να βρούμε πληροφορίες για την ενέργεια που περιέχει μία συγκεκριμένη ποσότητα κάθε τροφής. Μονάδα μέτρησης της ενέργειας είναι το kiloJoule (kJ).

 

 

 

Διαιτα: οικονομία ενέργειας

Αν η ενέργεια που παίρνουμε με το φαγητό μας είναι περισσότερη από αυτή που μας είναι απαραίτητη, αν τρώμε περισσότερο απ’ όσο πρέπει, ο οργανισμός μας αποθηκεύει την παραπανίσια ενέργεια δημιουργώντας λίπος.Παχαίνουμε! Όταν κάνουμε δίαιτα, φροντίζουμε να παίρνουμε από τις τροφές που τρώμε λιγότερη ενέργεια από αυτή που χρειαζόμαστε. Ο οργανισμός μας αντιδρά στην «οικονομία» ενέργειας. Πεινάμε! Ο οργανισμός μας παίρνει την ενέργεια που χρειάζεται από την «αποθήκη» που έχει δημιουργήσει, το λίπος, οπότε αδυνατίζουμε.

 

 

Πόσο έχεις κατανοήσει τις ενεργειακές ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού; Μπορείς να απαντήσεις στις ερωτήσεις της Δραστηριότητας 4;

 

Η επαρκής τροφή δεν είναι απλά ανάγκη είναι δικαίωμα όλων.

  Ενώ υπάρχει αρκετή τροφή για να καλύψει τις ανάγκες του παγκόσμιου πληθυσμού, σήμερα ένα παιδί πεθαίνει κάθε 6 δευτερόλεπτα από αιτίες που σχετίζονται με την πείνα. Υπάρχουν πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι που κοιμούνται κάθε βράδυ πεινασμένοι και ο αριθμός ολοένα και μεγαλώνει. Πολλοί από αυτούς τρώνε μόνο ένα γεύμα την ημέρα που είναι ανεπαρκές σε θρεπτικά στοιχεία.

  Η πείνα και ο υποσιτισμός επηρεάζουν ένα στα τρία άτομα ανά τον κόσμο, και αφορούν σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, κυρίως όμως στους φτωχούς και ευάλωτους ανθρώπους. Η μεγάλη πλειοψηφία των υποσιτιζόμενων ανθρώπων ζει στην Αφρική και την Ασία. Στην περιοχή της Ινδίας ζει σχεδόν ο μισός πληθυσμός ανθρώπων που υποφέρουν από πείνα. Η Αφρική και η υπόλοιπη Ασία υπολογίζεται ότι έχουν το υπόλοιπο 40%, ενώ τις τάξεις των πεινασμένων ανθρώπων συμπληρώνουν οι κάτοικοι της Λατινικής Αμερικής και άλλων σημείων του κόσμου (βλ. εικόνα). Ωστόσο όμως, πρέπει να κατανοήσουμε ότι σε κάθε περιοχή και σε κάθε χώρα βρίσκονται άνθρωποι που μπορεί πεινάνε.

  Περίπου το 70% των ανθρώπων που υποφέρουν από την πείνα ζει σε αγροτικές περιοχές και εξαρτάται από τη γη, το νερό, τους σπόρους για να επιβιώσει. Αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν επαρκή πρόσβαση σε βασικές πηγές. Συχνά δεν έχουν καθόλου γη ή έχουν μόνο μικρά κομμάτια τα οποία δεν είναι ασφαλή ή εύφορα, πολλοί αδυνατούν να πληρώσουν για τους απαιτούμενους σπόρους και λιπάσματα είτε δεν έχουν πρόσβαση σε νερό για το πότισμα.

 

Πως η κλιματική αλλαγή επηρεάζει το δικαίωμα στην τροφή;

  Οι κλιµατικές αλλαγές απειλούν τη διατροφή και την υγεία των ανθρώπων  σ’ όλο τον κόσµο. Οι αλλαγές του καιρού μπορεί να φέρουν πλημμύρες ή ξηρασία, παράγοντες που είναι δυνατό να αποδεκατίσουν τα αποθέµατα τροφίµων σε µια περιοχή. Οι επιστήµονες θεωρούν ότι η αύξηση της θερµοκρασίας και η ελάττωση των βροχοπτώσεων,  θα µειώσουν τις σοδειές σε πολλές από τις ευπαθείς περιοχές. Στις αναπτυσσόμενες  χώρες το γεγονός αυτό θα οδηγήσει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων, να µη µπορούν να παράγουν ή να αγοράζουν την τροφή τους.

  Σε περιοχές όπου η ζωή είναι συνυφασμένη µε το κυνήγι και τη γεωργία, η οποία µε τη σειρά της βασίζεται στις βροχοπτώσεις, η ανοµβρία και οι πληµµύρες που επιφέρουν φτωχή σοδειά, περιορίζουν τη διατροφή των παιδιών και των µητέρων και θέτουν σε µεγάλο κίνδυνο την επιβίωσή τους. Οι κλιµατικές αλλαγές επηρεάζουν επίσης όχι µόνο τις σοδειές, αλλά περιορίζουν και τις καλλιεργήσιµες εκτάσεις. Επιπλέον, οι σχετικές µε το κλίµα αλλαγές των οικοσυστηµάτων δυσκολεύουν τη διατροφή των ανθρώπων από τη φύση, καθώς οι γνώσεις τους για το πότε και τι θα κυνηγήσουν, θα ψαρέψουν ή θα µαζέψουν από τα δέντρα, δεν είναι πλέον ικανές για να τους θρέψουν.

Διάβασε ακόμη:

Κλιματική μετανάστευση

Γενετικά τροποποιημένα προϊόντα

Αναπτυξιακοί στόχοι της Χιλιετίας

Οι αιτίες που κρατούν τόσους ανθρώπους αντιμέτωπους με το πρόβλημα της πείνας έχουν προκληθεί από τον άνθρωπο. Κι επομένως, μπορούμε να τις καταπολεμήσουμε.